AMICUS_terapia ruchowa

Neurorozwojowa koncepcja NDT Bobath została stworzona w latach 40 XX w. przez Bertę i Karla Bobath. Od tego czasu jest stosowana na całym świecie, zarówno u dzieci (EBTA NDT Bobath), jak i osób dorosłych (IBITA NDT Bobath).

Koncepcja oparta jest na wnikliwej analizie i obserwacji pacjenta. Pomaga to w znalezieniu i ustaleniu konkretnego celu terapii, który będzie dostosowany do indywidualnych możliwości dziecka. Terapia powinna zapewniać maksymalny i aktywny udział pacjenta, a jednocześnie nie wywoływać nieprawidłowych reakcji wynikających ze zbyt dużego wysiłku czy stresu. Każdy ruch jest odpowiednio przygotowywany i połączony z przemieszczaniem ciężaru ciała. Rodzaj, tempo i rytm ćwiczeń, dobiera się odpowiednio do pacjenta. Mimo, że zajęcia prowadzi się najczęściej indywidualnie, ich celem jest zawsze przygotowanie dziecka do aktywnego uczestniczenia w życiu rodzinnym i społecznym.

To indywidualne podejście daje możliwość uwzględnienia potrzeb psychologicznych dziecka, stopnia jego sprawności, występujących zaburzeń, warunków rodzinnych i środowiskowych.

Zalety metody Bobath:

  • normalizowanie napięcia mięśniowego, dzięki zastosowaniu odpowiednich technik postępowania już od pierwszych miesięcy życia,
  • aktywowanie poszczególnych stawów prowadzone w ramach profilaktyki przeciw przykurczom,
  • wyzwalanie ruchów najbardziej zbliżonych do prawidłowych,
  • wykorzystywanie i utrwalanie zdobytych umiejętności ruchowych w codziennych czynnościach.

Usprawnianie według koncepcji Bobath ma pomóc dziecku we wszechstronnym rozwoju tak, aby mogło uzyskać niezależność w życiu i wykorzystać swe możliwości na tyle, na ile pozwala istniejące uszkodzenie Ośrodkowego Układu Nerwowego (OUN).

Zastosowanie terapii:

  • zaburzenia rozkładu napięcia mięśniowego,
  • choroby genetyczne, metaboliczne, w wyniku których dochodzi do opóźnienia psychoruchowego,
  • mózgowe porażenie dziecięce,
  • urazy i uszkodzenia w ośrodkowym układzie nerwowym,
  • uszkodzenia obwodowe układu nerwowego (np. porodowe uszkodzenia splotów barkowych),
  • asymetrie ułożeniowe,
  • wady postawy w obrębie kręgosłupa, obręczy barkowej, biodrowej, kończyn dolnych i górnych.

Funkcjonalna Indywidualna Terapia Skolioz i choroby Scheuermanna w skrócie FITS jest młodą metodą (stworzoną w 2004 roku) leczenia skolioz, której autorami są fizjoterapeuci dr Marianna Białek oraz mgr Andrzej M’hango. Ich terapia, której skuteczność potwierdzają liczne doniesienia i opracowania naukowe, została doceniona przez SOSORT (Międzynarodowe Towarzystwo Ortopedyczne i Rehabilitacyjne Leczenia Skolioz). Towarzystwo to uznało FITS za skuteczną metodę w leczeniu skolioz.

Terapia metodą FITS dedykowana jest dla dzieci u których podejrzewa się lub już zdiagnozowano skoliozę, chorobę Scheuermanna i inne wady postawy (postawa skoliotyczna, plecy okrągłe, wady klatki piersiowej). Przed rozpoczęciem terapii pacjent poddawany jest szczegółowemu badaniu podczas którego określa się m.in. lateralizację całego ciała, kąt rotacji tułowia i inne ważne parametry. Otrzymane informacje zestawia się ze zdjęciem RTG, a także klinicznym obrazem dziecka, po czym ustawia się indywidualny plan terapii.

Sama indywidualizacja odgrywa tu kluczową rolę, ponieważ u każdego pacjenta wada kręgosłupa manifestuje się niepowtarzalnie. Zwiększa to poczucie kontroli nad przebiegiem terapii oraz jej postępami.

Terapia składa się z wcześniej wspomnianego dokładnego badania, normalizacji napięcia skróconych mięśni, pracy manualnej na strukturach, nauki korekcji ciała oraz stabilizacji tejże korekcji, elongacji kręgosłupa oraz jego uelastyczniania, oddechu derotacyjnego.

Metoda PNF, czyli proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie ruchu (z ang. Proprioceptive Neuromuscular Facilitation) jest uznaną na świecie metodą stosowaną w terapii pacjentów z zaburzeniami w obrębie układu kostno-stawowego, mięśniowego i nerwowego. Jest oparta o wiedzę i osiągnięcia z dziedziny neurofizjologii.

Koncepcja PNF skutecznie wykorzystywana jest w pediatrii ze względu na dużą plastyczność mózgu dziecka. Może dać zaskakujące efekty. Największe sukcesy w terapii możliwe są tylko przy odpowiedniej współpracy rodziców i fizjoterapeuty oraz całego zespołu terapeutycznego.

Zalety metody PNF:

  • poprawa koordynacji i równowagi,
  • zwiększenie siły i wytrzymałości mięśniowej,
  • poprawa techniki chodu,
  • polepszenie czucia głębokiego,
  • zwiększenie zakresów ruchu.

Dlaczego PNF?

Zgodnie z koncepcją PNF patrzymy na dziecko globalnie, uczymy je samodzielności, dajemy jasne polecenia (zaczerpnięte z życia codziennego) zgodnie z fizjologicznymi wzorcami w kończynach. Cele, które terapeuta i rodzic stawia przed rozpoczęciem terapii muszą być możliwe do osiągnięcia na danym etapie rozwoju i sprawności dziecka. Zajęcia w formie zabawy czy współzawodnictwa motywują dzieci do podejmowania wysiłku, a każde ćwiczenie powinno mieć cel – dla dziecka w postaci zdobycia konkretnej nagrody – dla terapeuty stymulacja danej umiejętności.

Wskazania:

  • mózgowe porażenie dziecięce,
  • uszkodzenie centralnego układu nerwowego,
  • przepuklina oponowo-rdzeniowa,
  • zespół Downa,
  • rdzeniowy zanik mięśni,
  • dystrofia mięśniowa,
  • wady postawy/ skoliozy.

Zoga Therapy w pediatrii to metoda pracy fizjoterapeutycznej polegająca na manualnym uwalnianiu restrykcji mięśniowo – powięziowych stosowanych w szczególności z dziećmi z problemami neurologicznymi.

Praca manualna jest wsparta badaniem strukturalnym i funkcjonalnym oraz wspomaganiem oswobodzenia tkanek w ruchu przy aktywnym udziale terapeuty kierującego działaniami pacjenta. Ćwiczenia używane są dla przywracania ślizgu tkanek miękkich.

Metoda ta bardzo współgra z zasadami liniowości stosowanymi choćby w terapii NDT-Bobath i stanowi bardzo dobre przygotowanie i uzupełnienie terapii neurorozwojowej.

Kinesiology taping zostało stworzone przez dr Kenzo Kase na początku lat siedemdziesiątych. W metodzie wykorzystuje się rozciągliwe plastry, których parametry zbliżone są do ludzkiej skóry.

Metoda ta bazuje na aktywacji skórnych receptorów dotyku (ciałka Merkla), które wpływają na funkcje nerwowomięśniowe.

Kinesiology taping jest metodą często stosowaną w urazach sportowych, w onkologii, w neurologii, w rehabilitacji pediatrycznej. Celem stosowanych aplikacji jest redukcja bólu, wspomaganie lub hamowanie aktywności mięśnia, zapobieganie urazom, wspomaganie pracy układu limfatycznego, repozycja stawu, jak również wspomaganie mięśni posturalnych i czucia głębokiego (czucie własnego ciała). W zależności od techniki zastosowanej aplikacji plastra może on wspomagać pracę mięśnia, zmniejszać napięcie mięśniowe, aktywować endogenny system znieczulania (działanie przeciwbólowe) oraz wprowadzać korekcję mechaniczną. Kinesiotaping oddziałuje na mięśnie, powięzi, stawy, układ limfatyczny i nerwowy. Jeżeli praca mięśni jest nieprawidłowa, może to skutkować szeroką gamą objawów. Kinesiotaping jest powszechnie stosowanym sposobem terapii dużej liczby schorzeń i urazów narządu ruchu w wielu krajach: Japonia, USA, kraje Europy, Azji. Stosowane specjalne plastry mają elastyczność i grubość zbliżona do ludzkiej skóry. Stosując daną aplikację kinesiotapingu podnosi się epidermę zwiększając przestrzeń pod tkanka podskórną, powodując odciążenie receptorów dając zmniejszenie bólu, ale również polepszenie przepływu krwi i limfy. Stosując plaster na zmienioną chorobowo tkankę uruchamia się proces samoleczenia i przyspiesza regeneracji organizmu.

Główne działanie kinesiotapingu:

  • zmniejsza ból i nienaturalne odczucia skóry i mięśni
  • usuwa zastoje i obrzęki limfatyczne
  • poprawia funkcję mięśni oraz reguluje napięcie powięzi
  • koryguje niewłaściwą pozycje stawu i zwiększa jego zakres ruchu

Wskazania:

  • zespoły bólowe w stanie podostrym i przewlekłym w przebiegu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa
  • dyskopatie
  • choroby zwyrodnieniowe stawów
  • zespoły korzeniowe i rzekomokorzeniowe
  • stany po urazach narządu ruchu
  • hypermobilność
  • hypomobilność
  • entezopiatie ( np. łokieć tenisisty, ostroga piętowa)
  • korekcja wad postawy
  • blizny

Przeciwwskazania:

  • ostre choroby infekcyjne: bakteryjne, wirusowe, grzybicze skóry.

FBT to system ćwiczeń wykorzystujący odciążenie dynamiczne. Pacjent wykonuje ruchy w pozycjach funkcjonalnych w warunkach odciążenia. W zależności od potrzeb pacjenta odciążane mogą być poszczególne partie ciała  albo całe ciało. Dzięki FBT terapeuta może tak zaplanować terapię aby zaangażować do pracy  wiele stawów jednocześnie, z różnym odciążeniem. System Levi Active umożliwia pacjentowi  na wykonanie ruchu w nowych warunkach,  który w domowym środowisku jest niemożliwy do wykonania. Prowadzone w ten sposób ćwiczenia zwiększają siłę i wytrzymałość mięśni, zapobiegają ich zanikowi, przeciwdziałają przykurczom, wpływają pozytywnie na koordynację nerwowo-mięśniową.

Elektrostymulacja mięśni (Electrical Muscle Stimulation, EMS), określana również jako elektryczna stymulacja nerwowo-mięśniowa (nMES), to jedna z metod stosowanych w fizjoterapii, wykorzystywana w dysfunkcjach mięśni. EMS wywołuje skurcz mięśni z użyciem impulsów elektrycznych. Mają one za zadanie bezpośrednio stymulować neurony ruchowe.

Elektrostymulacja mięśni jest stosowana w celu zwiększenia siły mięśnia lub poprzez wywołanie innego rodzaju skurcz mięśnia na jego rozluźnienie. Bardzo ważne jest to, aby połączyć skurcz wywołany przez prąd z ruchem pacjenta, tak aby zwiększyć możliwości funkcjonalne pacjenta. Dzięki odpowiednio dobranym parametrom i ćwiczeniom, można osiągnąć poprawę w zakresie siły mięśnia.

Wskazania do elektrostymulacji to między innymi:

  • obniżone napięcie mięśniowe,
  • słaba kontrola motoryczna,
  • rekonwalescencja po zabiegach operacyjnych,
  • zmniejszenie spastyczności,
  • przeciwdziałanie zanikom mięśniowym;
  • uzupełnienie w terapii mózgowego porażenia dziecięcego, przepukliny oponowo-rdzeniowej.

 

Przeciwwskazania do elektrostymulacji powinny być rozpatrywane indywidualnie przez terapeutę prowadzącego. Do tych ogólnych należą:

  • zmiany skórne,
  • zakrzepica,
  • nowotwory,
  • ostre stany zapalne,
  • elektroniczne implanty, stymulatory,
  • gorączka.

Cuevas Medek Exercise (terapia CME) zostało opracowane przez Ramona Cuevasa w latach 70. XX wieku, i oznacza dynamiczną metodę stymulacji ruchowej. W Polsce ta metoda częściej jest znana pod nazwą Medek.

Jest to podejście terapeutyczne, w którym wykorzystuje się ćwiczenia, które prowokują automatyczne reakcje posturalne u dzieci z opóźnieniem ruchowym. Teoria stojąca za tym podejściem jest taka, że im bardziej dystalne wsparcie jest stosowane przez terapeutę na segmentach ciała dziecka, tym silniejsze są wywoływane funkcjonalne reakcje antygrawitacyjne.

Dlatego im dalej od środka ciała dziecka terapeuci udzielają wsparcia, tym bardziej mózg i ciało dziecka muszą pracować i reagować wbrew grawitacji, aby wywołać reakcje motoryczne, takie jak chodzenie, stanie i siedzenie.